Παρασκευή 26 Ιουλίου 2013

ΠΑΝΤΟΤΕ ΩΡΑΙΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΑ... της Ελένης Λαδιά


 «Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι».1

Σήμερα όμως δεν θα ήταν, και έτσι ο Ραφαήλ δεν θα μπορούσε να συνθέσει κάτι πολύ καλαίσθητον και λείον για τον ποιητή Αμμόνη, όπως στο καβαφικό ποίημα.
Σήμερα δολοφονούν λίγο-λίγο την ελληνική γλώσσα με την υποστήριξη δεκάδων γλωσσολόγων, δυστυχώς, Ελλήνων. Ζητούν να καταργήσουν τα φωνήεντα που δεν υπάρχουν στις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες. Χάλασαν τον συλλαβισμό, που μάθαμε παιδιά κι ένας άγνωστος πλέον κυριαρχεί στα βιβλία με την δικαιολογία πως αυτό «καταλαβαίνει» η φωτοσύνθεση. Το υπόγειο ζητούμενο όμως είναι να συνηθίσουμε πως από τα συμπλέγματα μπ, ντ, γκ αρχίζουν ελληνικές λέξεις, μια προετοιμασία ίσως για την επιβολή του λατινικού αλφαβήτου. Καταργούν βαθμηδόν τους διφθόγγους, αβγό αντί αυγό, αφτί αντί αυτί, τρένο αντί τραίνο (κι ας είναι το ξένο train). Μάθαμε να χρησιμοποιούμε λάθος τον σαν και το ως κι έτσι ακούμε στην τηλεόραση να λέει π.χ. ένας συγγραφεύς: «εγώ σαν συγγραφέας ...» ενώ το σωστό είναι η χρησιμοποίηση του ως που σημαίνει κάτι που αληθινά είναι, ενώ το σαν κάτι που δεν είναι ο ίδιος. Ως συγγραφεύς λοιπόν, ως ιατρός, ως ζωγράφος, όταν πρόκειται για αληθινά επαγγέλματα. Επικράτησε επίσης το κακόηχο ρήμα αγχώνομαι αντί του καλαίσθητου και απαλού άγχομαι.
Τι λέω όμως; Άλλος είναι ο σκοπός μου. Χθες ξαναδιάβασα τις επιστολές φίλων ελληνοφώνων από την Καλημέρα της Απουλίας. Ο Καίσαρε Καμπανέλλι (ο οποίος εύχομαι να ζει) είχε μεγάλο καημό που χανόταν η ελληνική γλώσσα στην Κάτω Ιταλία. Μιλούσε τα καλύτερα ελληνικά στην πόλη, ταξίδευσε στην Ελλάδα και ενδιαφερόταν πολύ για την διατήρηση της διαλέκτου. Θεωρούσε πως η γλώσσα χάνεται, δεν μιλιέται, έλεγε, πια από τους νεωτέρους, για τον απλούστατο λόγο πως δεν υπάρχει σχολείο. «Σήμερα η γλώσσα μας, η γλυκιά ομιλία που ακούγεται στην Νότιο Ιταλία χάνεται. Μου φαίνεται πως η γλώσσα είναι σαν σώμα γεμάτο αδυναμία, τόσο αδύνατη που λαχανιάζει όλη μέρα. Για τούτο είμαι όλο πόνο γιατί αν σβηστεί η γλώσσα, μοναχός μου νογιέμαι στον κόσμο,» μου έγραφε στα γκραικοσαλεντινιανά, τα οποία είναι αρκούντως κατανοητά. Στην Καλημέρα με την βοήθεια του Καίσαρε, ο οποίος μιλούσε τα καλύτερα ελληνικά στην πόλη, γνώρισα το κείμενο της διάλεξης2 του Βίτο Ντομένικο Παλούμπο, το φωτοτύπησα και το έδωσα στην εφημερίδα «Εστία» τον Δεκέμβριο του 1990, όπου δημοσιεύθηκε σε συνέχειες.3 Ο ελληνόφωνος και ελληνιστής Παλούμπο έδωσε μία διάλεξη στον Παρνασσό τον Μάιο του 1896 με θέμα «Περί της εν τη Νοτίω Ιταλία Έλληνοσαλεντικής αποικίας». Ήταν το λαμπρό τέκνο της Καλημέρας, οι κάτοικοι δείχνουν την οικία του με υπερηφάνεια και η προτομή του βρίσκεται στον δημόσιο κήπο κοντά στην επιτύμβια στήλη που δώρισε η Αθήνα το 1960 στην Κοινότητα της Καλημέρας. Στην διάλεξη του με την θαυμάσια καθαρεύουσα μιλά κι αυτός για τον πλούτο της διαλέκτου, για λέξεις αρχαίες που παρέμειναν στην γλώσσα, για παραδόσεις, παροιμίες και ποιήματα. Για την διατήρηση όμως όλων αυτών χρειάζεται Σχολείον. Και τελειώνει ευφυώς την διάλεξη: «Μη πιστεύσητε δε ως θα ηδύνατο τις να υποθέση ότι η Ιταλία θα έβλεπε δυσαρέστως το τοιούτο. Η τοιαύτη υποψία είνε ανυπόστατος. Μήπως τάχα ωραία κυρία θα εντρέπετο διότι έτυχε να φέρη μέλαιναν φακίδα εις το πρόσωπον; Η ελληνοσαλεντινή αποικία αναθάλλουσα θα ήτο εν επί πλέον κόσμημα εις την ωραίαν και μεγάλη μητέρα Ιταλίαν».
Τελειώνοντας θα ήθελα να αναφέρω πως η Ακαδημία Αθηνών βράβευσε (το 1983) «τους Ιταλιώτας Gionanni Andrea Crupi,Domenico Roda, Pietro Jriti, Bruno Casile,Carmelo Tripodi, Salvatore Sicuro, Cesare Campanelli διότι αόκνως εργάσθηκαν για την σωτηρία της Ελληνίδος Φωνής».
Η λέξη Ιταλιώτας με συγκίνησε, θυμήθηκα τους Ποσειδωνιάτες του Καβάφη:4
«Γιατί θυμούνταν που κι αυτοί ήσαν Έλληνες —
Ιταλιώται έναν καιρό κι αυτοί·»

 Σημειώσεις
    1.«Για τον Αμμόνη, που πέθανε 29 ετών στα 610», Κ.Π. Καβάφη Ποιήματα, Ίκαρος 1958
    2.Από το βιβλίο του Paolo Stomeo, Vito Domenico Paloumbo e la Grecia Salentina, editrice Salentina- Calatina
    3.Αναδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Εστία σε 6 συνέχειες με τον τίτλο «Μια παλαιά διάλεξις, η Ελληνοσαλεντική αποικία της Ιταλίας», (έτος 96ον αρ. φύλλου 32845 στις 10/12/90 έως έτος 96ον αρ. φύλλου 32850 στις 15/12/90)
    4.«Ποσειδωνιάται» Κ. Π. Καβάφη Ανέκδοτα ποιήματα 1882-1923, Ίκαρος 1968

 ΠΗΓΗ: diastixo.gr

Σάββατο 20 Ιουλίου 2013

ΝΟΗΤΗ ΠΑΤΡΙΔΑ της Ελένης Λαδιά


Ήδη έγινε προ πολλών ετών η σύγκριση μεταξύ της Κοσμόπολης των Στωικών και της παγκοσμιοποίησης, όπου στην πρώτη επικρατεί η συμπάθεια (όρος του στωικού Ποσειδωνίου), ως απαραίτητη βάση για την αγάπη της ανθρωπότητας, ενώ στην δεύτερη η δικτατορική και τυραννική επικράτηση εναντίον όλου του κόσμου.
Στην Κοσμόπολη υπήρχαν τα καθήκοντα (καθήκον, όρος του στωικού Ζήνωνος του Κιτιέως), τα οποία ήταν: η τιμή στους θεούς, στην πατρίδα, στους γονείς, στους αδελφούς και φίλους. Συνοπτικώς πρώτα η τιμή, η αγάπη και η προσφορά στην πατρίδα και ύστερα στην μεγάλη πατρίδα, την Κοσμόπολη των Στωικών.
Στην παγκοσμιοποίηση αντιθέτως δεν τιμάται η πατρίδα, ούτε τα θρησκεύματα, ενώ λαοί, φυλές και γλώσσες διαλύονται κάτω από το βαρύ χέρι των ισχυρών και πάμπλουτων τραπεζιτών. Η παγκόσμια κυβέρνηση της παγκοσμιοποίησης εξαφανίζει την πολιτιστική κληρονομιά κάθε λαού και την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του (ήθη και έθιμα), έννοιες που σεβάστηκε ο οικουμενισμός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος ήταν μία εφαρμόσιμη «ουτοπία». Προσέκρουσε τελικώς στην ίδια την ανθρώπινη φύση. Στην πολυμορφία και την ποικιλία του κόσμου (έργο του ίδιου του Θεού) η παγκοσμιοποίηση ζητά τη μονοχρωμία της μελαγχολίας με τη φτώχεια των ανθρώπων και την πείνα των πολλών. Το χρήμα γίνεται το μέγα ζητούμενο, και από εκεί αρχίζουν τα χρέη, τα ναρκωτικά, οι κλοπές, οι δολοφονίες και οι φυλακές. Όμως αυτά τα ανθρώπινα τεχνάσματα δεν έχουν καλό τέλος. Ο Χριστιανισμός της αγάπης, στηριγμένος στην Κοσμόπολη της συμπάθειας των Στωικών, νίκησε τη δικτατορική και βάναυση Ρώμη.
Στους χαλεπούς καιρούς μας θα πρέπει ίσως να θυμόμαστε τα στωικά και χριστιανικά διδάγματα δημιουργώντας μία προσωπική νοητή πατρίδα, όπου μετά από την πατρίδα του κάθε ατόμου, θα περιλαμβάνει ομογενείς και αλλοεθνείς, που αγαπάμε και εκτιμάμε, ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, θρησκεύματος και ιδεολογιών. Για τους υπόλοιπους ανθρώπους αρκεί η συμπάθεια.

Υ.Γ. Η δική μου προσωπική, νοητή πατρίδα περικλείει αλλοεθνείς φίλους, τους οποίους τιμώ και από αυτή την στήλη. Είναι κατά την αλφαβητική σειρά των εθνών τους: οι μουσουλμάνοι Ισαάμ Νταρουϊς και Αχμέντ Έτμαν και οι χριστιανοί αμπούνα Μπόλα Άμπα Μπισόι, Ουαφάι Χάνα, Ζοζέφ Μωρίς Φαλτάς (Αίγυπτος), Ιουλιέττα Τζελίλη (Αλβανία), Έλενα Γκριβέκοβα (Βουλγαρία), Έλκε Λανγκάσκι (Γερμανία), Ναργκίζα Πιρτσχαλάβα και Νεστάνη Ρομπάκιντζε (Γεωργία), Ράμι Σαάρι (Ισραήλ), Βαλεντίνη Μαρτινιούκ (Ουκρανία), Έλενα Λαζάρ και Κλαούντιου Σίρσφι Λάουντατ (Ρουμανία), Τατιάνα Ντίκο (Ρωσία), Ζοζέφ Σαλίτ (Συρία).

Το κείμενο πρωτοδημοσιεύθηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό diastixo.gr

Τετάρτη 10 Ιουλίου 2013

ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΚΙΛΟΓΡΑΦΟ ΒΙΒΛΙΟ

της Ελένης Λιντζαροπούλου


Δεν υπάρχει λόγος ν’ απαριθμήσω τους τίτλους των κειμένων ενός βιβλίου που συγκεντρώνει τις σκέψεις και τις ιδέες της Ελένης Λαδιά σε βάθος 40 χρόνων. Η ίδια η έκδοση έχει φροντίσει γι’ αυτό. Ωστόσο, δεν γίνεται να μην υπογραμμίσω το εύρος της θεματογραφίας του –από τα φιλοσοφικά και τα αρχαιογνωστικά, τις ποιητικές αναφορές και σημάνσεις, ως τις εντυπώσεις ταξιδιών και τόπων, τα θεολογικά ή θρησκευτικά ζητήματα και τα λογοτεχνικά φανερώματα– όπως δεν γίνεται και να μην επισημάνω την πρωτοτυπία των ιδεών που ξετυλίγονται και «ξεφυλλίζονται» εντός του.
Κι αν κανείς δεν βρίσκει εύκολα την πρωτοτυπία σε ένα θέμα που αφορά, ας πούμε, την προσέγγιση της «ιδιότητας» του οπαδού, είναι βέβαιο πως θα την ανακαλύψει ακολουθώντας τον βηματισμό της συγγραφέως ως την καταληκτική αλήθεια. Διότι πρωτοτυπία έχει πάντοτε η αλήθεια, αφού υπάρχει αλλά συνήθως αδυνατούμε να τη δούμε χωρίς βοήθεια ενός ακονισμένου και αποκαλυπτικού νου.
Την ποικιλία εντός του βιβλίου τη φανερώνει η ίδια η Ελένη Λαδιά με τον τίτλο και το σεμνό, αλλά και τρυφερά ειλικρινές, σημείωμά της.
Ο νους της Ελένης Λαδιά –θα μιλώ γι’ «αυτόν» ως να είναι κάτι ξέχωρο από «κείνην»– αποτυπώνεται τόσο στις ιδέες όσο και στη γραφή του Ποικιλόγραφου βιβλίου. Γραφή ξεχωριστή, γοητευτική και μεγάλη, ξεδιπλωμένη μέσα από μια ανεξάντλητου πλούτου γλώσσα, η αξία της οποίας έχει επισημανθεί από τις πρώτες κριτικές για το έργο της. Ιδέες πρωτότυπες, οι οποίες φωτίζουν και αποκαλύπτουν τόσο τα μη φαινόμενα όσο και την ουσία των φαινομένων.
Αυτό φυσικά δεν γίνεται με τρόπο διδακτικό, αλλά με την αυτονοησία της μοιρασιάς της γνώσης, της κοινωνίας της σκέψης. Εκεί λοιπόν συνίσταται και αυτό που ορίζεται ή προσδιορίζεται εδώ ως «η γενναιοδωρία ενός νου», δηλαδή στην αυτονόητη ανάγκη της συγγραφέως να κοινωνήσει την ιδέα και τη σκέψη της στους ανθρώπους.
Θα μου πείτε: Κάθε γραπτό δεν έχει αυτόν τον στόχο; Όχι! Φαινομενικά ομοιάζουν οι στόχοι των γραπτών και των γραφόντων, αλλά ο τρόπος που μέσα στον χρόνο η Ελένη Λαδιά αποτύπωσε γραπτά τις ιδέες της και τις μοιράστηκε με τους αναγνώστες αναδεικνύει την εξής, κατ’ εμέ, κυριολεκτικώς ειδοποιό, διαφορά. Δηλαδή…
Όσοι γνωρίζουν την Ελένη Λαδιά ξέρουν ότι αδυνατεί να γράψει «κατά παραγγελίαν». Τα δοκίμια, λοιπόν, οι κριτικές και τα άρθρα της έχουν γενεσιουργό αιτία την έμπνευση, τη συγγραφική και ενίοτε ποιητική σύλληψη, και όχι την επαγγελματική ενασχόληση, κι ας μιλάμε για κατ’ επάγγελμα συγγραφέα. Είναι, δηλαδή, ιδέες. Ιδέες που γεννιούνται και, για να εκπληρώσουν τον προορισμό τους, απαιτούν πιεστικά οι ίδιες να ταξιδέψουν από τον νου στο χαρτί για να χαριστούν ως γνώση.
Θα παρομοίαζα τον νου της Ελένης Λαδιά με την αγελάδα. Γαλακτοποιεί από τη φύση της και όχι επειδή επιδιώκει να κερδίσει κάτι. Δεν αναζητά ούτε καν το χάδι, ώστε να μας θρέψει. Μόνος κίνδυνος, θανάσιμη σχεδόν απειλή, το ίδιο της το γάλα, αν δεν αρμεχθεί.
Έτσι και ο νους της συγγραφέως ανήκει σ’ εκείνους που καταθέτουν το γέννημά τους στο ταμείο της σκέψης, αδιάκοπα, από εσωτερική και μόνον ορμή. Αν δεν το καταθέσουν θα μαραθούν, θα σβήσουν.
Δεν αναζητά, ο νους, αγωνιωδώς τον αναγνώστη, δεν τον καλοπιάνει, δεν του λέει μεγαλόστομες ωραιόμορφες κοινοτοπίες. Του καταθέτει απλά την αλήθεια των ιδεών που γεννά η διαρκής μελέτη, ο πνευματικός μόχθος και η αδιάκοπη σκέψη της συγγραφέως, αλλά και η αέναη αφή του όλου της παγκόσμιας πνευματικής κληρονομιάς.
Αυτή η γενναιοδωρία του νου καθορίζει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των κειμένων του Ποικιλόγραφου βιβλίου. Παράλληλα, τα κείμενά του παραμένουν σημερινά και εντυπωσιακά σύγχρονα, ή καλύτερα θα έλεγα διαχρονικά, διατηρώντας τη στόφα και τον χαρακτήρα του κλασικού αλλά και του επιστημονικά ορθού, λόγω της θεματογραφίας τους, διαβαίνοντας τα στενά όρια της προσωπικής άποψης και της συγγραφικής υποκειμενικότητας και αναδεικνυόμενα σε τεκμηριωμένη αλήθεια.
Το βιβλίο αποτελεί τόσο ένα ευχάριστο και εύχρηστο εγχειρίδιο, λόγω της δομής του, όσο και ένα χρήσιμο εργαλείο γνώσης, λόγω της θεματογραφίας του. Κυρίως όμως αποτελεί ένα γλωσσικό στολίδι, ένα πολύτιμο κόσμημα από εκλεκτά κείμενα που τιμούν την ελληνική γλώσσα και την ελληνική σκέψη.
Το βιβλίο δωρίζεται.
Δωρίζεται από την ίδια στους φίλους της, αλλά και σε όσους την αγαπούν. Η γενναιοδωρία, βλέπετε, είναι στο χαρακτήρα της συγγραφέως. Εμ, πώς θα μπορούσε να κάνει αλλιώς με τέτοιον «νου»;
Διαβάστε το βιβλίο δωρεάν: πατώντας εδώ ή εδώ

Πηγή: diastixo.gr

ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΛΑΔΙΑ ΣΤΟ diastixo.gr ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ, ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ




1. Γιά τά πρόσωπα τοῦ μυθιστορήματος



2. Τά ἄλογα τῶν συγγραφέων



3. Διάφοροι κόσμοι μέσα στό εἰκοσιτετράωρο



4.Οἱ εὐγενεῖς φύσεις



5. Οἱ κακοί οἰνοχόοι



6.Ὀ πεζογραφικός λόγος καί ἡ ποιητική λέξη



7. Οἱ Ντοστογιεφσκικές ἡρωϊδες



8.Προσομοιώσεις τοῦ παρελθόντος



9. Τά δάκρυα τῶν "'Γραμμάτων"


10. Ἡ ψυχή τῆς Ἐστίας



11.Τά μητροκτόνα ἔθνη



12. Νίτσε καί Διόνυσος



13. Ἠ ἀναδρομική σοφία



14.Ὑπόγειο καί κρυστάλλινο παλάτι



15. Νοητή Πατρίδα

http://www.diastixo.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1476%3Anoiti-patrida&catid=100%3Aapopsis&Itemid=326


16. Πάντοτε ωραία και μουσικά

http://diastixo.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1501:eleni-ladia23072013&catid=100:apopsis&Itemid=326


17. Μίρκα Γεμεντζάκη: Προς το Φως

http://www.diastixo.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1558:mirka-gementzaki-pros-to-fos&catid=100:apopsis&Itemid=326http://www.diastixo.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1558:mirka-gementzaki-pros-to-fos&catid=100:apopsis&Itemid=326

18. Η της Μουσικής Δύναμις

 http://www.diastixo.gr/epikaira/apopseis/1669-i-tis-mousikis-dinamis


19. Η αξία του Μύθου

http://www.diastixo.gr/epikaira/apopseis/1709-i-axia-tou-mithou


20. «Ο Πούσκιν, ο Ντοστογιέφσκι και τα τυχερά παιχνίδια» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/8143-tuxera-paixnidia


21. «Η “συνέπεια” του Σμερντιακόφ» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/epikaira/apopseis/7302-ladia-24062017


22. «Ένα ελληνιστικό μυθιστόρημα λαβωμένο από έρωτα» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/6370-muthistorima-lavwmeno-apo-erwta


23. «Το ομηρικόν αυτεξούσιον» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/6165-omirikon-autexousion


24. «Ένας καλλιτέχνης στην “Αργώ”» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/4903-orfeas-argo


25. «Η γενεαλογία των μάντεων στον αρχαιοελληνικό κόσμο (α' μέρος)» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/4199-arxaioi-manteis-1


26. «Η γενεαλογία των μάντεων στον αρχαιοελληνικό κόσμο (β' μέρος)» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/4231-arxaioi-manteis-2


27. «Η γενεαλογία των μάντεων στον αρχαιοελληνικό κόσμο (γ' μέρος)» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/4269-arxaioi-manteis-3


28. «Οι ασπίδες των ηρώων» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/4152-ladia-aspides


29. «Η Μοίρα και η Τύχη στον αρχαιοελληνικό κόσμο» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/3923-moires-eleni-ladia


30. «Για το “Όπως ο Ενδυμίων”» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/epikaira/apopseis/6859-opos-o-endimion


31. «Αποχαιρετώντας τους μετανάστες» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/epikaira/apopseis/6511-apoxairetwntas-tous-metanastes


32. «Συγγενή πνεύματα: Ντοστογιέφσκι και Νίτσε» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/6820-ntostogiefski-kai-nitse


33. «Ο Νόννος ο Παναπολίτης: η διατάραξη της αρμονίας» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/8797-fall-of-phaeton


34. «Ο Νόννος ο Παναπολίτης: Η μετατροπή του πεπρωμένου» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/8623-nonnos-papapolitis


35. «Ο Νόννος ο Παναπολίτης – Ο θρήνος της Γης» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/8499-zeus-typhoon


36. «Ο Νόννος ο Παναπολίτης: Αστραίος ο αστρολόγος» της Ελένης Λαδιά

http://diastixo.gr/arthra/8849-nonnos-papapolitis-astrologos



.